Ο σουλτάνος σε μετωπική με όλη την Ευρώπη
Ο πόλεμος που έχει ανοίξει η Αγκυρα πρώτα με το Βερολίνο και τώρα με τη Χάγη, είναι η τελευταία πράξη στο 'δράμα' που ξεκίνησε με το πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου και κορυφώνεται με το δημοψήφισμα του Απριλίου, το οποίο θα δώσει στον Ταγίπ Ερντογάν εξουσίες 'σουλτάνου' εφόσον επικρατήσει το 'ναι'.
Ταυτόχρονα έρχεται σε μια φορτισμένη στιγμή για τη Γηραιά Ηπειρο, με εκλογικές αναμετρήσεις στις μεγάλες χώρες και τους λαϊκιστές ante portas.
Οταν ο Ερντογάν μιλούσε για τα σύνορα της καρδιάς του, οι Ευρωπαίοι πιθανότατα πίστευαν ότι αναφέρεται απλώς στις όμορες χώρες και τα εδάφη της πρώην Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η... καρδιά του Ερντογάν είναι ανοιχτή και για τις απανταχού τουρκικές κοινότητες, τις οποίες, σύμφωνα με δικές του δηλώσεις, έχει 'υπό την προστασία' του. Οι κοινότητες αυτές ψηφίζουν στο δημοψήφισμα και άρα εμπίπτουν στη 'δικαιοδοσία' του 'σουλτάνου', που συνεπώς θεωρεί ότι νομιμοποιείται να διεξάγει προεκλογικό αγώνα σε ευρωπαϊκό έδαφος. Η αυτονόητη αρνητική αντίδραση των ευρωπαϊκών πρωτευουσών απέναντι στον ίδιο και το επιτελείο του ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόταν ο Τούρκος πρόεδρος, για να ενισχύσει τη θέση του εν όψει του δημοψηφίσματος.
Το αφήγημα του Ταγίπ Ερντογάν περί εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών της Τουρκίας απέναντι στους οποίους ο ίδιος 'αντιστέκεται' σθεναρά, είχε αρχίσει να χάνει την πειστικότητά του. Η οξύτατη κόντρα με τη Γερμανία και την Ολλανδία αφενός ενισχύει το προφίλ του στους Τούρκους ομογενείς, που πιθανώς να σταθούν στο πλευρό του και αφετέρου του δίνει επιπλέον πόντους στο εσωτερικό της χώρας του.
Η Γερμανία
Κι αν η διαμάχη με τη Γερμανία κρατήθηκε σε σχετικά ψύχραιμα επίπεδα, παρά τις κορώνες του Ερντογάν και τις συγκρίσεις της κυβέρνησης Μέρκελ με τους ναζί, στην περίπτωση της Ολλανδίας κλιμακώθηκε ακόμη περισσότερο καθώς οι ολλανδικές κάλπες στήνονται μεθαύριο Τετάρτη και κανένα κόμμα δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοήσει τα υψηλά ποσοστά του ισλαμοφοβικού Γκεερτ Βίλντερς. Παρότι αρχικά ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε, επιχείρησε να λειτουργήσει πυροσβεστικά μετά τις πρώτες οργίλες αντιδράσεις της Αγκυρας, στη συνέχεια αναγκάστηκε να δείξει ότι δεν υποχωρεί μπροστά στην επιθετικότητα του Ερντογάν και των υπουργών του. 'Τα εμπρηστικά σχόλια του Τούρκου προέδρου', οποίος συνέκρινε τους Ολλανδούς με τους ναζί 'δεν βοηθούν στην αποκλιμάκωση μεταξύ των δύο χωρών' τόνισε ο Ρούτε, προσθέτοντας ότι η Αγκυρα θα πρέπει να ζητήσει συγνώμη. Επιπλέον συμπλήρωσε πως, παρόλο που η Ολλανδία δεν επιδιώκει την αντιπαράθεση, θα πρέπει να εξετάσει περαιτέρω τις επιλογές της για απάντηση εάν η Τουρκία δεν σταματήσει τέτοιου είδους σχόλια.
Αντ' αυτού βέβαια, ο Ερντογάν συνέχισε την επίθεση και κάλεσε τους διεθνείς οργανισμούς να επιβάλουν κυρώσεις στην Ολλανδία, που ενεργεί σαν Μπανανία. Προειδοποίησε, δε, ότι 'η Ολλανδία θα πληρώσει για τη ζημιά που προκάλεσε στις σχέσεις των δύο χωρών'.
'Θα πληρώσουν το τίμημα και θα μάθουν τι εστί διπλωματία. Θα τους διδάξουμε διεθνή διπλωματία' δήλωσε ο Ερντογάν σε ομιλία που εκφώνησε κατά τη διάρκεια τελετής απονομής βραβείων στην Κωνσταντινούπολη. Ταυτόχρονα ο 'σουλτάνος'... επέπληξε και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες για την αντιμετώπιση που επιφυλάσσουν σε Τούρκους αξιωματούχους - για παράδειγμα ο Δανός ΥΠΕΞ είπε πως είναι καλύτερα να αναβληθεί η συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του εν όψει της κρίσης μεταξύ Τουρκίας και Ολλανδίας.
Στο στόχαστρο
Αν και η Γερμανία δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή ευθέως στο στόχαστρο της Αγκυρας, ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας άδραξε την ευκαιρία να υπενθυμίσει ότι υπάρχουν 'ξεκάθαρα όρια' εφόσον οι Τούρκοι υπουργοί θέλουν να διεξάγουν προεκλογική εκστρατεία στη Γερμανία. Επιπλέον, η τουρκικής καταγωγής βουλευτής της Αριστεράς, Σεβίμ Νταγκντελέν, κάλεσε τη γερμανική κυβέρνηση να δείξει αλληλεγγύη προς την Ολλανδία, να αναλάβει πρωτοβουλία εναντίον της 'επιθετικής πολιτικής' του Ταγίπ Ερντογάν και να 'διαλύσει το δίκτυο που έχει δημιουργήσει στην Ευρώπη' η Αγκυρα.
Η Γαλλία είναι ίσως η μόνη ευρωπαϊκή χώρα αυτή τη στιγμή, πάντως, που υποδέχεται τον Τούρκο ΥΠΕΞ επιτρέποντάς του να διεξάγει προεκλογική εκστρατεία στο έδαφός της. Για αυτό εισέπραξε και τα εύσημα από τον Ερντογάν, που συνεχάρη το Παρίσι επειδή 'δεν έπεσε στην παγίδα'.
Παγώνουν την οικονομική βοήθεια προς την Τουρκία οι Βρυξέλλες
Κρίσιμες για μια σειρά από 'απτούς' λόγους (για την επιβίωση της συμφωνίας στο Προσφυγικό κ.α.), οι σχέσεις ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία έχουν μια οικονομική διάσταση που επίσης διχάζει. Ακόμη και... ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αναφέρθηκε χθες στο θέμα (στο οποίο είχε αναφερθεί και ο εκπρόσωπος της Μέρκελ, Σ. Ζάιμπερτ, την περασμένη εβδομάδα), δηλώνοντας ότι η συνέχιση της συνεργασίας με την Τουρκία στο μέτωπο της οικονομικής βοήθειας είναι πλέον εξαιρετικά δύσκολη, λόγω συνθηκών.
'Υπό τις συνθήκες αυτές είναι φυσικά εξαιρετικά δύσκολο να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε επί του θέματος αυτού', δήλωσε ο Σόιμπλε στο δίκτυο ZDF, καλώντας μάλιστα την Τουρκία 'να επιστρέψει στη λογική'. Λίγες ώρες νωρίτερα, η Κομισιόν είχε, διά του επιτρόπου Γιοχάνες Χαν, κάνει γνωστό ότι θα προχωρήσει στο μερικό πάγωμα της οικονομικής βοήθειας που λαμβάνει η Τουρκία ως υποψήφια προς ένταξη χώρα. 'Η Τουρκία δεν κινείται προς την κατεύθυνση της Ευρώπης, αλλά σε αντίθετη τροχιά. Είμαστε νομικά δεσμευμένοι να συσχετίζουμε την οικονομική στήριξη με την πρόοδο που καταγράφει κάθε υποψήφια χώρα', σημείωσε ο επίτροπος αρμόδιος για τη διεύρυνση, Γ. Χαν, μιλώντας στο γερμανικό δίκτυο DPA. Ο Χαν υπογράμμισε μάλιστα με νόημα ότι τα προβλήματα στην Τουρκία ξεκίνησαν πριν από το πραξικόπημα του Ιουλίου και ότι η χώρα πλέον ακολουθεί πορεία αντίθετη όχι μόνο 'στα πρότυπα της ΕΕ αλλά και του Διεθνούς Δικαίου'.
Η Τουρκία ήταν προγραμματισμένο για το διάστημα 2014-2020 να λάβει ως προενταξιακή βοήθεια περί τα 4,5 δισ. ευρώ (χωρίς σε αυτά να συμπεριλαμβάνονται τα δισ. του Προσφυγικού), ενώ για την περίοδο 2007-2013 είχε λάβει άλλα 4,8 δισ. ευρώ.