Μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες, ενδεχομένως και στο μέσον της επόμενης εβδομάδας, πρόκειται να γίνει η πρώτη ενημέρωση για τα ευρήματα της γεωφυσικής διασκόπησης που επισταμένως διενεργεί στον τύμβο Καστά της Αμφίπολης το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής του Τομέα Γεωφυσικής του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό τις οδηγίες του επικεφαλής του τμήματος, Γρηγόρη Τσόκα.
Σε κάθε περίπτωση, όπως πληροφορείται η Voria.gr, η επιστημονική ομάδα του ΑΠΘ που έχει αναλάβει να «δείξει» στην επικεφαλής των ανασκαφικών ερευνών, Κατερίνα Περιστέρη, τα τυχόν νέα αρχιτεκτονικά υπολείμματα, καινούργια ίχνη και στόχους ώστε να κατευθύνει τις επόμενες τομές από την αρχαιολογική ομάδα, θα παραθέσει τα πρώτα της στοιχεία στους εκπροσώπους του Τύπου έως τις 15 Δεκεμβρίου.
Πηγές προσκείμενες στην επιστημονική ομάδα που «σαρώνει» το ταφικό μνημείο, χαρακτηρίζουν αυτές τις πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη νέων αρχιτεκτονικών ιχνών στο εσωτερικό του τύμβου «θετικές», επισημαίνοντας στη Voria.gr πως ο κύριος όγκος των διεξοδικών μετρήσεων, και κατ’ επέκταση το ενδιαφέρον, επικεντρώνεται στους χώρους πλησίον των ήδη αποκαλυφθέντων θαλάμων, δηλαδή το άμεσο περιβάλλον του τάφου, με έρευνες σε βάθος μόλις 4-5 μέτρων.
Εντούτοις, τα πρώτα πορίσματα από τα ευρήματα της γεωφυσικής διασκόπησης του Εργαστηρίου του ΑΠΘ, δεν θα αφορούν μόνον την εγγύς περιοχή του ταφικού συγκροτήματος, αλλά και τις υπόλοιπες «αχαρτογράφητες» ζώνες του υπερμεγέθη τύμβου, η επιφάνεια του οποίου αγγίζει τα 20 στρέμματα, γεγονός απαγορευτικό για να καλυφθεί ερευνητικά ομοιογενώς ολόκληρη η γιγαντιαία έκτασή του.
Μάλιστα, όπως σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι, εκτεταμένες έρευνες έχουν επίσης πραγματοποιηθεί εκτός των ορίων του λόφου Καστά και δη στην περιοχή μπροστά από την είσοδο του ταφικού συγκροτήματος, με πιο αραιές, βέβαια, μετρήσεις, αφού η κλίμακα αλλάζει και διαφέρει η διακριτική ικανότητα. Ενδιαφέροντα στοιχεία και παρατηρήσεις αναμένεται να παρουσιαστούν και από τα σημεία εκείνα, με τους επιστήμονες να «χτυπούν» σε δεκάδες μέτρα βάθος, χρησιμοποιώντας άλλες παραμέτρους αλλά την ίδια μέθοδο, τηνηλεκτρική τομογραφία.
Τα αποτελέσματα που έχουν ήδη προκύψει και εξακολουθούν να προκύπτουν από τις συνεχιζόμενες έρευνες, μελετώνται, αξιολογούνται και… επαναξιολογούνται στις εγκαταστάσεις του Εργαστηρίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μέχρις ότου συνταχθεί το οριστικό πόρισμα, μετά το πέρας των εργασιών.
Απεικόνιση της σεισμικής τομογραφίας στο λόφο Καστά από την επιστημονική ομάδα Πολυμενάκου-Παπαμαρινόπουλου-Λιόση-Κουκούλη, το 1998
Να σημειωθεί ότι οι συνολικές διαπιστώσεις που θα εξάγουν οι γεωφυσικοί από την «αξονική τομογραφία» του λόφου Καστά σε τρισδιάστατη απεικόνιση της κάτοψής του, θα «δείξουν» το δρόμο για τις επόμενες κινήσεις της ανασκαφικής ομάδας, κάτι που όμως δεν αναμένεται νωρίτερα από τις αρχές της άνοιξης, καθώς ανασταλτικός παράγοντας στις έρευνες των αρχαιολόγων στέκονται οιαντίξοες καιρικές συνθήκες.
Κάτι τέτοιο, αντιθέτως, δεν είναι πρόβλημα για την ομάδα εργασίας του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής, αφού ο βροχερός καιρός δεν αποτελεί αποτρεπτικό εμπόδιο στο σύνολο της έρευνας, πέρα από κάποιες ανεπαίσθητες και αποδεκτές αλλοιώσεις στις μετρήσεις. Εξάλλου, γι’ αυτό συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό οι έρευνες για την τρισδιάστατη απεικόνιση του τύμβου, παρά τις έντονες βροχοπτώσεις το τελευταίο διάστημα στην περιοχή της Αμφίπολης.
Τι είναι η ηλεκτρική τομογραφία
Με τη μέθοδο αυτή, οι γεωφυσικοί «εμποτίζουν» ρεύμα στη γη καλωδιώνοντας τμηματικά το έδαφος, μετρούν την κατανομή της αντίστασης στο σημείο όπου ενδέχεται να βρίσκεται αρχαιολογικός χώρος και, αξιοποιώντας έναν ιδιαιτέρως ανεπτυγμένο αλγόριθμο, επιχειρούν να απεικονίσουν το υπέδαφος, είτε σε τομές, δηλαδή σε δύο διαστάσεις, είτε σε τρεις διαστάσεις, δηλαδή συνολική αποτύπωση του χώρου.
Πέραν, όμως, της δυνατότητας τρισδιάστατης απεικόνισης του αρχαιολογικού χώρου που βρίσκεται κάτω από τη γη, η μέθοδος αυτή διαθέτει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι δεν έχει περιορισμό στο βάθος που μπορεί να «δει», υπό την προϋπόθεση ότι ο στόχος έχει σημαντικές διαστάσεις.
Επιπροσθέτως, η ηλεκτρική τομογραφία έχει εφαρμοστεί επιτυχώς σε σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους, όπως στη Βεργίνα, στο νότιο τείχος της Ακρόπολης των Αθηνών, στην Πύδνα, στο μεσαιωνικό τείχος της Θεσσαλονίκης, στον τύμβο του Μεσιανού στην Πέλλα, και στην Απολλωνία, όπου αποτυπώθηκε τρισδιάστατα ο τάφος και κατόπιν ανασκάφηκε από τους σκαπανείς.
Γι’ αυτό και η γεωφυσική διασκόπηση εν γένει, αποτελεί μέθοδο αποδεκτή από τους περισσότερους αρχαιολόγους και εφαρμόζεται σε πλήθος ανασκαφών.
voria